ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΑΝΑΓΚΩΝ

v  Μαθησιακές δυσκολίες

·         Μαθητές που εμφανίζουν αδυναμίες σε ευρύ φάσμα γνωστικών δεξιοτήτων

·         Προτείνεται η υποστήριξη τους από Τμήμα Ένταξης

·         Εξετάζονται γραπτώς

v  ΕΙΔΙΚΕΣ δυσκολίες στην μάθηση: Δυσλεξία/ Δυσγραφία/ Δυσαναγνωσία/Δυσαριθμησία

·         Μαθητές με φυσιολογική νοημοσύνη που αντιμετωπίζουν αδυναμίες σε συγκεκριμένες ικανότητες επεξεργασίας του γραπτού λόγου. Συνοπτικά θα περιγράφαμε τις δυσκολίες αυτές ως εξής:

Δυσλεξία: δυσκολία στην αποκωδικοποίηση και ταυτόχρονη κατανόηση του γραπτού λόγου, στην κατάκτηση της ορθογραφίας, στη γραπτή αποτύπωση ιδεών, σύγχυση συμβόλων στα μαθηματικά

Δυσαναγνωσία: δυσκολία στην αποκωδικοποίηση και κατανόηση του γραπτού λόγου

Δυσγραφία: φτωχές γραφοκινητικές δεξιότητες και δυσκολία στην κατάκτηση της ορθογραφίας

Δυσαριθμησία: δυσκολία στην κατανόηση και τέλεση των πράξεων, σύγχυση συμβόλων

·         Εξετάζονται προφορικά

v  Νοητική ανεπάρκεια ή ανωριμότητα

·         Προτείνεται η υποστήριξη από Τμήμα Ένταξης

·         Εξετάζονται γραπτώς κατά τον  συνήθη τρόπο

·         Επίδειξη κάποιας επιείκειας στην αξιολόγησή τους

v  Σύνθετές γνωστικές, συναισθηματικές, κοινωνικές δυσκολίες

·         Μαθητές που αντιμετωπίζουν πολυεπίπεδες δυσκολίες στο οικογενειακό, σχολικό και ευρύτερο κοινωνικό τους περιβάλλον

·         Εξετάζονται προφορικά σύμφωνά με την υπ’ αριθμ. 11586/Γ6/28-01-2011 Υπ. Απόφαση (ΦΕΚ 262/τΒ΄/17-02-2011)

·         Ο χρόνος ισχύς της γνωμάτευσης αναγράφεται ρητώς

v  Αυτισμός και άλλες διαταραχές ανάπτυξης

·         Διάχυτη αναπτυξιακή διαταραχή/ Σύνδρομο Asperger/ Αυτισμός υψηλής λειτουργικότητας

·         Παιδιά με δυσκολίες στην κοινωνικοποίηση, τη λειτουργία μέσα σε ομάδα, τη διαχείριση καινούριων και απροσδόκητων καταστάσεων, τη διαχείριση των συναισθημάτων τους (π.χ. δυσανάλογα έντονες αντιδράσεις, εκρήξεις επιθετικότητας ή αυτοτραυματισμού), την κατανόηση της μεταφορικής γλώσσας (π.χ. χιούμορ, σχήματα λόγου) κ.α.

·         Εξετάζονται προφορικά ή γραπτά ανάλογα με την εκτίμηση του ΚΕ.Δ.Δ.Υ.

·         Συνήθως  προτείνεται η υποστήριξή τους από Τμήμα Ένταξης ή Παράλληλη Στήριξη

v  Ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα όρασης (τυφλός , αμβλύωψ)

·         Εξετάζονται μόνο προφορικά

·         Η αναπηρία πιστοποιείται από Υγειονομική επιτροπή ή το Κ.Ε.Α.Τ. και είτε προσκομίζεται απευθείας στο σχολείο είτε μέσω του ΚΕ.Δ.Δ.Υ.

v  Ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα ακοής (κωφός , βαρήκοος)

·         Εξετάζονται μόνο γραπτώς  με δυνατότητα 25% επιπλέον χρόνου

·         Η αναπηρία πιστοποιείται από Υγειονομική επιτροπή ή το Ε.Κ.Κ. και είτε προσκομίζεται απευθείας στο σχολείο είτε μέσω του ΚΕ.Δ.Δ.Υ.

v  Προβλήματα λόγου και ομιλίας

·         Το είδος του προβλήματος προσδιορίζεται από την αξιολόγηση

v  Σοβαρά νευρολογικά ή ορθοπεδικά ελαττώματα

·         Αναπηρίες των άνω και/ή κάτω άκρων, σπαστικότητα ή άλλου τύπου παθήσεις προσωρινές ή μόνιμες.

·         Ο τρόπος εξέτασης (προφορικός ή γραπτός) καθορίζεται ανάλογα με την πάθηση. Μαθητές με αναπηρία 67% και άνω στα ΑΝΩ άκρα (προσωρινή ή μόνιμη), εξετάζονται προφορικά.

v  Σοβαρά προβλήματα υγείας

·         Χρόνιες παθήσεις ή άλλες ασθένειες

·         Ο τρόπος εξέτασης προσδιορίζεται κατά περίπτωση (π.χ. οι μαθητές με επιληψία εξετάζονται μόνο γραπτώς)

v  Πολλαπλές αναπηρίες

·         Το είδος της αναπηρίας βεβαιώνεται με ιατρική γνωμάτευση και η εκπαιδευτική υποστήριξη προσδιορίζεται κατά περίπτωση

·         Ο τρόπος εξέτασης (προφορικός ή γραπτός) καθορίζεται ανάλογα με το είδος της αναπηρίας.

ΓΕΝΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ

Ø  Οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες εξετάζονται κατά τον συνήθη τρόπο, εκτός εάν η γνωμάτευση του ΚΕ.Δ.Δ.Υ. αναφέρει ρητώς κάτι διαφορετικό.

Ø  Ο χρόνος ισχύς των γνωματεύσεων είναι τρία έτη. Είναι ευθύνη των γονέων/κηδεμόνων να φροντίσουν για την ανανέωσή τους.

ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΩΝ ΤΜΗΜΑΤΩΝ ΕΝΤΑΞΗΣ

Ø  Σε κάθε Τμήμα Ένταξης φοιτούν τουλάχιστον 3 μαθητές. Ο ανώτερος αριθμός μαθητών ανά τμήμα είναι 12.

Ø  Η φοίτηση σε Τ.Ε. δεν μπορεί να ξεπερνά τις 15 ώρες/ εβδομάδα για κάθε μαθητή.

Ø  Ο/Η εκπαιδευτικός του Τ.Ε. και ο/η εκπαιδευτικός της τάξης είναι απαραίτητο να βρίσκονται σε συνεννόηση και συνεργασία. Το πρόγραμμα του Τ.Ε.  πρέπει να παρακολουθεί το πρόγραμμα της τάξης αλλά και να εξατομικεύεται σύμφωνα με τις ανάγκες, τις ικανότητες και τους ρυθμούς των μαθητών. Για το λόγο αυτό, οι δυο εκπαιδευτικοί πρέπει να βρίσκονται σε διαρκή συνεννόηση.

Ø  Στις προαγωγικές/απολυτήριες εξετάσεις, οι μαθητές του Τ.Ε. διαγωνίζονται στα ίδια θέματα με τους υπόλοιπους μαθητές, τα οποία όμως μπορεί να απλουστεύονται  ώστε να ανταποκρίνονται στις δυνατότητες των μαθητών αυτών (π.χ. οι εκφωνήσεις να διατυπώνονται απλούστερα, κάποια ερώτηση να μετατρέπεται σε κλειστού τύπου)

Ø  Δεν υπάρχουν όρια στη βαθμολογία  των μαθητών του Τ.Ε. . Ο/Η εκπαιδευτικός πρέπει να αξιολογεί τόσο τις αντικειμενικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο κάθε μαθητής όσο και την προσπάθεια που καταβάλλει και τη συμμετοχή του στις δραστηριότητες του Τ.Ε. .

Ø  Η επίδειξη διακριτικής επιείκειας στην αξιολόγηση των μαθητών του Τ.Ε. συνίσταται ως ένδειξη κατανόησης απέναντι στις αδυναμίες και δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές αυτοί, που συχνά είναι πολλές και σύνθετες.

Ø   

                            
                             ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΕ ΟΛΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

Η σχολική βία είναι υπαρκτή και σε ποια έκταση; Τι λένε οι έρευνες;

από τον

Στέφανο Κουμαρόπουλο

Εκπαιδευτικό - Δρ. Συμβουλευτικής,

Υπεύθυνο Συμβουλευτικού Σταθμού Νέων

Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Δ΄ Αθήνας

 

Η νεανική και ιδιαίτερα η εφηβική βία και παραβατικότητα, είναι διαχρονικά και σύνθετα προβλήματα που παρουσιάζουν αύξηση στις σύγχρονες κοινωνίες. Το Σχολείο είναι μέρος ή και πρόβλημα της γειτονιάς και το αντίστροφο. Το Σχολείο λειτουργεί και ως σπασμένος καθρέφτης διαλυμένων σχέσεων τόσο στην οικογένεια όσο και στην κοινότητα. Εξάλλου σήμερα ζούμε την κρίση θεσμών και αξιών και την κατάρρευση αυθεντιών που χρόνια λειτουργούσαν ως συνεκτικοί δεσμοί της κοινωνίας. Τα σχολεία παίρνουν, όπως είναι φυσικό, το «χρώμα» της γειτονιάς, της εποχής και της πόλης όπου λειτουργούν.

Από την Ευρωπαϊκή Ένωση το πρόβλημα της σχολικής βίας έχει εντοπισθεί και χαρακτηρισθεί ως πρόβλημα της εκπαίδευσης, της ψυχικής υγείας και της κοινωνίας γενικότερα. Αυτό γιατί προκαλεί φόβο και ανασφάλεια και επηρεάζει μακροχρόνια την εγκληματικότητα, η οποία διαιωνίζεται τόσο από τους δράστες, οι οποίοι συνεχίζουν να είναι επιθετικοί, όσο και από τα θύματα, τα οποία υφίστανται μακροχρόνιες συνέπειες λόγω της θυματοποίησής τους.

Μια πρώτη ματιά σε ψυχολογικές έρευνες θα μας έλεγε ότι μία (μέτρια και ελεγχόμενη) επιθετικότητα, αντιδραστικότητα και επαναστατικότητα είναι φυσιολογική αντίδραση του εφήβου, που αποχαιρετά την παιδική ηλικία συναντώντας πολλές ευθύνες και αδιέξοδα. Η σύγκρουση πάλι με τους ενηλίκους, γονείς, καθηγητές και την εξουσία, είναι μία ενδοψυχική ανάγκη του εφήβου, για να ανεξαρτητοποιηθεί και να διαμορφώσει την προσωπική του ταυτότητα. Αυτό μπορεί να τον κάνει εριστικό και γεμάτο θυμό. Το γεγονός, όμως, τούτο δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει την ανεξέλεγκτη βία και την επιθετικότητα στο Σχολείο και να αποτελέσει άλλοθι για τη δικαιολόγησή τους.

Από την άλλη η βία και οι αποκλεισμοί κάθε είδους που υφίστανται οι νέοι τόσο μέσα στην κοινωνία όσο και μέσα κυρίως στην οικογένεια είναι παράγοντες που επιδεινώνουν και αυξάνουν τις αιτίες και τις αφορμές για την εκδήλωσή βίαιων περιστατικών μέσα στο Σχολείο. 

Επειδή στις αιτίες που προκαλούν τη βία θα αναφερθούν εκλεκτοί εισηγητές (στα επόμενα κεφάλαια του βιβλίου) θα αναφερθώ κυρίως σε κοινωνικές έρευνες για το θέμα για να εντοπίσουμε την έκταση του φαινομένου στην Ελλάδα

 

 

Το φαινόμενο της σχολικής βίας στην Ελλάδα

 Πριν από 3 χρόνια ο Συνήγορος του Παιδιού και θέλοντας να μας επισημάνει την έκταση του φαινομένου της βίας στα Σχολεία στην αρχή του σχολικού έτους του 2006 αντί για ευχές απηύθυνε κάλεσμα με τίτλο: «Ας βγάλουμε τη βία από τα σχολεία μας»[1].

Οι μελέτες που έχουμε στην Ελλάδα για τη σχολική βία αναφέρονται κυρίως στη βία μεταξύ μαθητών. Συχνά περιστατικά βίας μένουν ανέγγιχτα, γιατί στιγματίζουν ιδιαίτερα τους θύτες ή και τα θύματα και «εκθέτουν το κύρος του σχολείου» (κατά τη γνώμη μου βέβαια μάλλον εκθέτουν την υπευθυνότητα των αρμοδίων).

α. Ο εκφοβισμός και η βία στο Δημοτικό Σχολείο

Η ανάλυση έρευνας για τον εκφοβισμό στο Δημοτικό Σχολείο[2] σε 1312 μαθητές, ισάριθμα περίπου αγόρια και κορίτσια από 8 Δημοτικά Σχολεία της ευρύτερης περιοχής της Πρωτεύουσας, έδειξε τα ακόλουθα αποτελέσματα για το έτος 1999:

 

Πίνακας 1

Ποσοστό Μαθητών %	Διαστάσεις και μορφές εκφοβισμού, «bullying», σε δημοτικά σχολεία
14,7	θύματα εκβιασμού
6,24	θύτες
4,8	θύτες και θύματα
42,5	λεκτική βία  «μου έλεγε βρισιές»

 

            Σε παράλληλη έρευνα του Παναγιώτη Καλλιώτη[3] που προσπαθούσε να εντοπίσει μεταξύ άλλων τα περιστατικά της σχολικής επιθετικότητας στα ελληνικά σχολεία προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:

·       Οι μαθητές σε ποσοστό 38,9 % εκφράζουν αλλά και δέχονται τη σχολική επιθετικότητα στην αυλή του σχολείου, ενώ το 1/3 των μαθητών δηλώνει ότι η σχολική επιθετικότητα πραγματοποιείται κι έξω από το σχολείο.

·       Το 20 % των μαθητών δηλώνει ότι περιστατικά επιθετικότητας γίνονται και μέσα στην τάξη. Αυτό είναι πολύ ανησυχητικό γιατί δηλώνει ότι οι δάσκαλοι των τάξεων είτε ανέχονται την «αταξία» των μαθητών, είτε αγνοούν, είτε δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τη σχολική επιθετικότητα μέσα στην τάξη τους.

·       Επίσης, η πλειοψηφία των μαθητών (2 στους 3) από 8 - 12 χρονών λένε είτε στους γονείς είτε στον δάσκαλό τους τα περιστατικά της σχολικής επιθετικότητας που τους συνέβησαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι, όσο η μαθητική ηλικία μεγαλώνει, τόσο λιγότερη αναφορά των περιστατικών σχολικής επιθετικότητας γίνονται στους γονείς και στους εκπαιδευτικούς

·       Το πρόβλημα της σχολικής επιθετικότητας στα ελληνικά δημοτικά Σχολεία φαίνεται να απασχολεί ένα μεγάλο μέρος των μαθητών (1 στους 4) σε καθημερινή βάση, με το 1/10 των μαθητών να αποτελεί θύμα της σχολικής επιθετικότητας.

β. Ο εκφοβισμός και η βία στο Λύκειο

Ας εξετάσουμε όμως τη βία σε επόμενη βαθμίδα εκπαίδευσης, δηλαδή στη δευτεροβάθμια. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου V-PRC για λογαριασμό της Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς τον Νοέμβριο του 1999 σε δείγμα 350 μαθητών Λυκείου προκύπτουν τα ακόλουθα στοιχεία για τη σχολική βία στην Ελλάδα[4]:

 

Πίνακας 2

Ποσοστό Μαθητών  %	Εμπλοκή σε βίαιο περιστατικό
23,2	έχει πάρει ενεργό μέρος σε βίαιο περιστατικό
11,6	έχει υπάρξει θύμα
36.5	που πήραν μέρος σε βίαια περιστατικά είναι αγόρια.
10,0	που πήραν μέρος σε βίαια περιστατικά είναι κορίτσια
29,4	είναι μάρτυρες βίαιων περιστατικών μεταξύ ελλήνων και αλλοδαπών μαθητών.
58,2	είναι μάρτυρες βίαιων περιστατικών στη Θεσσαλονίκη
39	Είναι μάρτυρες βίαιων περιστατικών στην Αθήνα

 

Πίνακας 3

Ποσοστό Μαθητών %	Μορφή βίας σύμφωνα με μαρτυρίες μαθητών
60	έχουν αντιληφθεί βίαια περιστατικά μέσα - έξω από τα σχολεία τους.
21	έχει δει πάνω από 5 περιστατικά καταστροφών στο σχολείο
15,7	έχει αντιληφθεί πάνω από 5 βίαια περιστατικά.

 

Σε έρευνα της ίδιας εταιρείας (V-PRC) που πραγματοποιήθηκε μία πενταετία αργότερα σε ένα δείγμα 400 μαθητών Ενιαίων Λυκείων σε όλη την Ελλάδα[5]. Τα συμπεράσματα που προκύπτουν είναι:

• 50,4% των μαθητών έχει διαπιστώσει συμπλοκές μεταξύ ομάδων ατόμων μέσα σε Σχολεία.
• 48,8% έχει συναντήσει βία σε αθλητικές συναντήσεις εντός του Σχολείου.
• 12,2%  έχει δει επιθέσεις με αυτοσχέδια όπλα.
• 76,7%  είναι μάρτυρες σε απειλές και βρισιές.
• 57% είναι μάρτυρες ξυλοδαρμών.
• 14,4% έχει δει εκδηλώσεις βίας σχετικές με τα ναρκωτικά.
• 14,2% των μαθητών/τριών έχει υποστεί σεξουαλική παρενόχληση.

Όταν οι μαθητές ρωτήθηκαν αν υπάρχουν περιστατικά βίας στη σχολική τους ζωή, το 60,1% απάντησε θετικά, το 36,3% αρνητικά και το 3,6% ότι δεν γνωρίζει, δεν απαντά. Κατά γεωγραφική περιοχή μεγαλύτερα περιστατικά βίας παρουσιάζονται στα σχολεία της Κρήτης (80 %), της Θεσσαλονίκης (77,5%), της Αθήνας (71,8%), της Θεσσαλίας - Ηπείρου (58,4%), της Μακεδονίας - Θράκης (55,9%), της Στερεάς - Πελοποννήσου (44,1% ).

Το 82% των περιστατικών βίας μέσα στα σχολεία είναι μεταξύ μαθητών της ίδιας ηλικίας, το 69,2% μεταξύ μαθητών διαφορετικής ηλικίας, το 66% μεταξύ μαθητών και εξωσχολικών ατόμων. Το 41,8% αφορά περιπτώσεις βίας μεταξύ μαθητών και μαθητριών και το 34,7% αφορά περιπτώσεις βίας μεταξύ μαθητών και καθηγητών τους. Μεταξύ μαθητών και των γονέων τους είναι 31%, μεταξύ Ελλήνων και αλλοδαπών μαθητών είναι 29,4%, μεταξύ μαθητών και άλλων εθνικοτήτων 26,1%, μεταξύ μαθητών και μη διδακτικού προσωπικού 21,6%. Το 6,1% αφορά τη βία που ασκείται εναντίον σε μαθητές με ιδιαιτερότητες.

Όταν οι μαθητές ρωτήθηκαν εάν συμμετείχαν ποτέ σε οποιοδήποτε

γεγονός βίας στο σχολείο τους, το 75,5% του δείγματος απάντησε αρνητικά και το 23,2% θετικά. Τέλος, όταν ρωτήθηκαν εάν υπήρξαν θύματα βίας στο σχολείο τους το 86,6% απάντησε αρνητικά και το 11,6% θετικά.

 

Συμπεράσματα-Εν-τοπισμοί

Η βία που εμφανίζεται στο σχολείο παρουσιάζει έξαρση στις μέρες μας[6] ενώ αποτελεί κομμάτι της βίας και της παραβατικότητας που εμφανίζεται στην κοινωνία. Γι’ αυτό το λόγο θα πρέπει να διερευνηθεί και το ευρύτερο περιβάλλον, οι αξίες, οι θεσμοί, ο πολιτισμός και η πολιτική. Για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της σχολικής βίας είναι αναγκαίο να σχεδιαστούν μέτρα ώστε να περιοριστεί, αλλά είναι ακόμα πιο απαραίτητο πριν από αυτό να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη της σχολικής βίας. Η πρόληψη της σχολικής βίας επιτυγχάνεται μέσα από την διαπαιδαγώγηση του παιδιού από το σχολείο και από την οικογένειά του. Οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να αφιερώνουν χρόνο, ώστε να συζητούν με τα παιδιά προβλήματα που τυχόν τα απασχολούν καθώς και να εντάσσουν το φαινόμενο της σχολικής βίας μέσα στο πλαίσιο των μαθημάτων τους.

Δύο έρευνες μεταξύ μαθητών Γυμνασίων, στο 2ο Κερατσινίου και στο Βαρβάκειο Πειραματικό, τα οποία παρουσιάστηκαν σε ημερίδα του Εργαστηρίου Συγκριτικής Παιδαγωγικής, Διεθνούς Εκπαιδευτικής Πολιτικής και Επικοινωνίας (ΕΣΠΑΙΔΕΠΕ) του Πανεπιστημίου Αθηνών[7], καταδεικνύουν ότι οι μαθητές αποτελούν ευάλωτα θύματα και έχουν περισσότερες πιθανότητες να υποστούν κάποια εγκληματική σε βάρος τους ενέργεια, συγκριτικά με άλλες κατηγορίες πληθυσμού. Επίσης, διαπιστώνεται ότι εκπαιδευτικοί και γονείς -που βιώνουν το πρόβλημα και δικαιολογημένα ανησυχούν- σηκώνουν το βάρος της καθημερινής διαχείρισης του φαινομένου και παραμένουν πρακτικά αβοήθητοι.

Ένα πρώτο στοιχείο που δείχνουν τελευταίες έρευνες σε Ελλάδα και το εξωτερικό είναι ότι ενώ παλιότερα η βία αφορούσε κατ’ αποκλειστικότητα τα αγόρια μαθητές στις μέρες μας βλέπουμε να σημειώνονται αρκετές επιθέσεις και κάθε μορφής εκφοβισμός (bulling)  και από μαθήτριες. Ευτυχώς όμως στην Ελλάδα δεν έχει εισβάλει η κουλτούρα του όπλου. Η σχολική βία δεν οπλοφορεί. Ούτε οι ακραία βίαιοι μαθητές αποτελούν πρότυπα. Η σχολική βία στην Ελλάδα δεν έχει πάρει ακόμη τις διαστάσεις που παρατηρούνται σε άλλες χώρες της Ευρώπης και στην Αμερική, όπου έχουν συμβεί και εγκληματικές ενέργειες.

Επειδή λόγω θέσης συνεργάζομαι με Εκπαιδευτικούς, Διευθυντές και Γονείς από 126 Σχολεία Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης (Δ’ Αθήνας) διαπιστώνω ότι τα φαινόμενα βίας στα Σχολεία μας είναι αρκετά συχνά ελάχιστα όμως βγαίνουν στη δημοσιότητα.

Ένα είναι γεγονός ότι οι schooligans είναι κυρίαρχες ομάδες σε κάποια Σχολεία που διεκδικούν με το δικό τους (μη θεμιτό) τρόπο την επικράτηση της «άποψής» τους. Συμβαίνει μάλιστα σε αυτές τις ομάδες οι απομονωμένοι λόγω μαθησιακών δυσκολιών μαθητές να έχουν συχνά τον πρώτο λόγο.

Τον τελευταίο μάλιστα μήνα κληθήκαμε να βοηθήσουμε (ως Συμβουλευτικός Σταθμός Νέων) σε επιθέσεις μαθητριών σε 4 διαφορετικά σχολεία. Οι περισσότερες από αυτές τις επιθέσεις προέρχονταν ή ήταν προέκταση ενός ηλεκτρονικού εκφοβισμού (cyber bulling). Ο τελευταίος αυτός προκαλείται με δυσφήμιση ή άλλου είδος επιθέσεις και συναισθηματική παρενόχληση από το Facebook το  youtube και άλλους ιστότοπους ή blogs ή με e-mail ακόμη και με μηνύματα ή video μέσω κινητού τηλεφώνου. Έρευνα στην Ελλάδα έδειξε ότι ο ηλεκτρονικός εκφοβισμός είναι αρκετά διαδεδομένος μεταξύ των μαθητών[8]. Μην ξεχνάμε ότι η νέα γενιά είναι οι ιθαγενείς της τεχνολογίας ενώ εμείς οι μεγαλύτεροι οι μετανάστες της.

 

Επίλογος:

Κατά μέσον όρο, έξι στους δέκα μαθητές της χώρας έχουν αντιληφθεί βίαια περιστατικά μέσα και γύρω από τα σχολεία τους. Καθημερινά, 2 στους 10 μαθητές από νήπια έως και έφηβοι ταπεινώνονται ή ταπεινώνουν. Δέχονται ή μοιράζουν προσβολές, τρώνε ή δίνουν ξύλο. Πολλοί από αυτούς τους μαθητές-θύματα, όμως, δεν εκμυστηρεύονται το μαρτύριό τους σε κανέναν και υποφέρουν για πολύ καιρό μόνα τους και εντελώς αβοήθητα. Χρειάζεται να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στη συμβουλευτική αντιμετώπιση με τη συνεργασία γονιών και καθηγητών του φαινομένου.

Δυστυχώς η οργάνωση του Σχολείου γίνεται κατά κύριο λόγο βάσει των σχολικών εγχειριδίων και του ανελαστικού σχολικού Αναλυτικού Προγράμματος, που αγνοεί ως επί το πλείστον την παιδαγωγική αντιμετώπιση τέτοιων καταστάσεων. Το αποτέλεσμα είναι ένα σχολείο ανίκανο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της σύγχρονης ζωής και τις ανάγκες των μαθητών, ένα σχολείο το οποίο επί πλέον «πνίγει» τους μαθητές μέσα στις υπερβολικές απαιτήσεις του με αποτέλεσμα την αντίδραση των μαθητών με τη μορφή βίας.

Από την άλλη πλευρά και μεγάλο μέρος των εκπαιδευτικών δε διακρίνεται για την επαρκή ψυχοπαιδαγωγική του κατάρτιση, με αποτέλεσμα να υπάρχει μεγάλο πρόβλημα τόσο στις διαπροσωπικές σχέσεις μαθητών εκπαιδευτικών όσο και στις σχέσεις γονέων εκπαιδευτικών. Χρειαζόμαστε ευαισθητοποιημένους εκπαιδευτικούς και καταρτισμένους για να είναι σε θέση να αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις για να λειτουργήσει τόσο η πρόληψη φαινομένων παθογένειας στο Σχολείο.

Χρειαζόμαστε όμως και  ευαισθητοποιημένους γονείς όπως τους 2 Συλλόγους Γονέων που μας βοήθησαν να οργανώσουμε αυτή την Διεπιστημονική Ημερίδα, που θα αποτελέσει και το υλικό του παρόντος βιβλίου.

 

Βιβλιογραφία

Αρτινοπούλου Βάσω, «Βία στο σχολείο», Εκδόσεις Μεταίχμιο, Αθήνα 2001.

Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, 1^ο Πανελλήνιο Διεπιστημονική Συνέδριο, Λάρισσα 27-29 Νοεμβρίου 2009, Βιβλίο Περιλήψεων.

Καλλιώτη Παναγιώτη, Νίκου Καϊσέρογλου , Γιώργου Κολοβού, Η  φύση και η έκταση της σχολικής επιθετικότητας και κακοποίησης στους μαθητές από 8 έως 12 ετών, Εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2002.

Κιούση Γιώργου, Βία στα σχολεία, επιμέλεια του αφιερώματος της Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» 29.3.2008.

Ματθαίου Δημήτρη, Αβοήθητοι οι εκπαιδευτικοί, ο.π. στο Αφιέρωμα Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» 29.3.2008.

Μπεζέ Λουκίας, «Βία στο σχολείο… βία του σχολείου…», Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1998.

Νέστορα Ι. Ν., «Η επιθετικότητα στην οικογένεια, στο σχολείο και στην κοινωνία», Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα, Αθήνα 1992.

Πανούση Γιάννη, Όλα είναι ζήτημα ορίων, Αφιέρωμα Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» 29.3.2008.

Παπαματθαίου Μάρνυ & Β. Νέδος, «Εντατικά μαθήματα βίας στα σχολεία», Εφημερίδα «Το Βήμα» 2.10.2005.

Σώκου Κατερίνας, « Η προαγωγή της ψυχικής και κοινωνικής υγείας ως πολιτική πρόληψης της βίας », 28.12.2003. στον ιστότοπο: http://www.e-paideia.net/eScool/default.asp?c=0&IngPage=0&i=33200&ix=0&ty=

WorkPlane&sty

Φούρα Γαλήνης, «Η βία εισβάλλει στα λύκεια της Αθήνας»,
Εφημ «Η Καθημερινή» 24.4.2005.

 

---

[1] Βλ. Δελτίο τύπου Συνηγόρου του Πολίτη, Ανεξάρτητης αρχής, Κάλεσμα του Συνηγόρου του Παιδιού με την έναρξη της σχολικής χρονιάς, 11.9.2006. «Στο ξεκίνημα της νέας σχολικής χρονιάς 2006-2007 ο Συνήγορος του Πολίτη, με την ιδιότητά του ως Συνήγορος του Παιδιού, καλεί μαθητές, εκπαιδευτικούς και γονείς σε μια κοινή προσπάθεια, με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας στα σχολεία».

[2] Χατζή, Χουντουμούδη και Πατεράκη, Ασκηση βίας από μαθητές προς μαθητές στο χώρο του Δημοτικού Σχολείου. Παιδί και Εφηβος 2:1, Αθήνα 2000, σ. 97-111.

[3] Παναγιώτη Καλλιώτη, Νίκου Καϊσέρογλου , Γιώργου Κολοβού, Η  φύση και η έκταση της σχολικής επιθετικότητας και κακοποίησης στους μαθητές από 8 έως 12 ετών, Εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2002.

[4] Τα αποτελέσματά της έρευνας αυτής δημοσιεύτηκαν στον ημερήσιο τύπο το 2000, η πηγή μας είναι η Εφημερίδα «Τα Νέα», 16 Μαρτίου 2000.

 

[5] Μάρνυ Παπαματθαίου και Β. Νέδος, «Εντατικά μαθήματα βίας στα σχολεία», Εφημερίδα «Το Βήμα» 2.10.2005.

[6] Πρβλ. Κιούση Γιώργου, Βία στα σχολεία, επιμέλεια του αφιερώματος της Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» 29.3.2008.

 

[7] Βλ. αναφορά του Δημήτρη Ματθαίου, «Αβοήθητοι οι εκπαιδευτικοί», στο Αφιέρωμα Εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» 29.3.2008.

 

[8] Βασιλικής Γκουντσίδου, Cyberbulling: Μια νέα μορφή σχολικού εκφοβισμού, στο Βιβλίο Περιλήψεων  Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης της Διαταραχής Εθισμού στο Διαδίκτυο, 1^ο Πανελλήνιο Διεπιστημονική Συνέδριο, Λάρισσα 27-29 Νοεμβρίου 2009, σ. 94-95.